FIBARO jest najlepszym przykładem startupu technologicznego, któremu udało się trafić na międzynarodowe rynki i odnieść światowy sukces. Jednak, aby mogło do tego dojść, FIBARO musiało wystrzegać się popełniania sześciu kluczowych błędów, jakie mogłyby wpłynąć na jej dalsze losy. To samo doradzamy dziś początkującym startupom planującym rozwijać się w tej fascynującej branży.

– mówi Joanna Ossowska – Rodziewicz, CEO FIBAR GROUP INTELLECTUAL PROPERTY ASSETS

Rzetelne badanie rynku i wpasowanie się w szerszy kontekst

Wiele startupów technologicznych odnosi porażkę ponieważ nie odrobią rzetelnie bardzo ważnego zadania domowego. Mianowicie, chodzi o badanie rynku i jego weryfikację pod kątem swojego pomysłu. Warto przeprowadzić rzetelną analizę potrzeb konsumenckich w interesującym nas obszarze, poznać historie marek istniejących oraz tych, którym się nie udało. Należy zadać sobie pytania: czy na pewno nasze rozwiązanie będzie powszechnie stosowane, czy nie ma zbyt dużej konkurencji, czy nie było już na rynku podobnych rozwiązań?

Według najnowszych badania CB Insights najwięcej młodych firm upada, ponieważ buduje produkt bez wyraźniej potrzeby rynkowej. Często startupy podejmują się też rozwiązania nieistniejącego problemu lub źle go definiują. Dlatego bardzo istotne jest możliwie szybkie wprowadzenie MVP, czyli Minimum Viable Product. W skrócie, jest to produkt testowy, przygotowany w stopniu wystarczającym, aby potencjalny klient mógł zweryfikować czy stanowi on dla niego wartość. Wytworzenie takiego produktu umożliwia startupowi zbadanie zainteresowania rynkowego przy jednocześnie minimalnym koszcie.

Z drugiej strony, zdarzają się startupy, które w odpowiednim momencie reaktywują pomysły innych, dostosowują je do aktualnych warunków i wygrywają walkę rynkową.

Są to jednak sytuacje stosunkowo rzadkie. Pamiętajmy, że wiele z pomysłów można zweryfikować już na samym początku w fazie koncepcyjnej, jednak wymaga to dokonania głębokiego research’u i znajomości barier biznesowych. W tym również mogą pomóc instytucje zewnętrze, które mają wiele tego typu analiz na swoim koncie i znają metodologię badań. Istotne jest także to, by nie zamykać się tylko na wąską kategorię produktową, a szukać rozwiązań maksymalnie powszechnych. Istnieje groźba przypadkowego pominięcia niszy, która może umknąć gdy za bardzo skupimy się na jednym rozwiązaniu.

Strach przed porażką – wyeliminuj go i próbuj dalej!

Brak strachu przed porażką powoduje, że ludzie nie boją się podejmowania kolejnych prób. To generalna zasada, która przeważnie cechuje młodych ludzi sukcesu. W rozwiniętych gospodarkach, takich jak choćby USA, wręcz zachęca się młodych przedsiębiorców by podejmowali kolejne trudne próby, które wykształcają u nich naturalne zachowania związane z akceptacją porażki. W Polsce wychowani jesteśmy w duchu zwyciężania, co często wywołuje u nas nadmierną frustrację w przypadku niepowodzenia, a w efekcie strach przed podejmowaniem kolejnych prób. Jeśli poważnie myśli się o założeniu własnego biznesu, należy odrzucić już na samym początku idealistyczne podejście zakładające, że wszystko będzie szło jak po sznurku i według planu. Oczywiście trzeba zmierzać do jasno wyznaczonego celu, ale można go osiągnąć wieloma ścieżkami. Pamiętajmy, że gro z nich jest dla nas niewidocznych na samym początku. Dopiero z czasem zaczynamy je dostrzegać i uczymy się wykorzystywać. Dajmy sobie zatem trochę czasu i swobody w popełnianiu błędów.

inteligentny budynek

Jeden z moich profesorów na studiach MBA, będący wówczas Ambasadorem USA w Finlandii, Pan Bruce Oreck, opowiadał jak różna jest mentalność narodów w podejściu do porażki przywołując obraz z lekcji pierwszoklasistów. W USA, gdy nauczyciel spyta np. „Co to jest Niagara i gdzie jest zlokalizowana?” –  momentalnie pojawi się las rąk a dzieci przekrzykują się w próbie udzielenia odpowiedzi. Nieważne, że większość z nich po raz pierwszy słyszy tę nazwę a znaczna część myli ją z nazwą hotelu czy restauracji. Te dzieci chcą dzielić się swoimi pomysłami, nie bacząc, czy popełnią błąd. W Polsce, natomiast, gdy pada to samo pytanie, większość dzieci wbija wzrok w ziemie lub nagle szuka ołówka w plecaku.

Prawidłowe zarządzanie i ustalenie zakresu odpowiedzialności w zespole

Bardzo istotne jest takie dobranie zespołu, aby uzupełniać wzajemnie swoje kompetencje. Często młode startupy potrafią się rozpadać już w bardzo wczesnej fazie, właśnie ze względu na konflikty wewnętrzne lub niepoprawnie określone role. Właściwa ocena umiejętności i predyspozycji a ostatecznie rozdział zadań nie jest sprawą prostą zwłaszcza w zespołach, w których członkowie mają stosunkowo równorzędny status. Dlatego też warto mieć partnera, który właściwie oceni stan rzeczy i doradzi nam w tym obszarze, być może dobierając nawet odpowiednie kompetencje z zewnątrz. Unikniemy przez to ryzyka niepowodzenia projektu albo wręcz rozpadu zespołu. Pamiętajmy również, że dopasowanie psychologiczne w zespole jest bardzo istotne i będzie miało kluczowy wpływ na powodzenie całego projektu. Warto, by takiej analizy dokonał doświadczony konsultant lub partner.

Alternatywnie warto pomyśleć o dołączeniu do prężnie działającego Inkubatora, Parku Technologicznego czy też Funduszu Alfa, gdzie poza wsparciem finansowym, otrzymamy fachową pomoc specjalistów. W ramach działania instytucji przebadają nasz zespół i pomogą dobrać brakujące ogniwa na podstawie nie tylko wiedzy merytorycznej ale również dopasowania do zespołu pod kątem psychologicznym.  Przykładem takiej organizacji jest np.  YouNick Mint Venture Capital z Suchego Lasu koło  Poznania, którego FIBARO jest partnerem merytorycznym. Współpracujące z YouNick  startupy korzystają z dostępu do specjalistycznej wiedzy a jednocześnie uzyskają wsparcie back – officowe, które w dużej mierze wpływa na zdrowy i stabilny start przedsiębiorstwa.

Kapitał jest rzeczą wtórną

Pieniądze są ważne, jednak zbytnie skupianie się na nich odbiera nam początkową inicjatywę. Pamiętajmy, że rynek jest obecnie pełen wszelakich dotacji rynkowych i dofinansowań jak również tradycyjnych, komercyjnych instrumentów finansowych. Jest zatem z czego wybierać.

inteligentny budynek

Warto jednak pamiętać, że kwestie finansowania nie powinny zajmować większości naszej cennej uwagi. Musimy przygotować skrupulatny biznesplan, aby dokładnie wiedzieć, ile kapitału będziemy potrzebowali. Bardzo istotne jest również przygotowanie sobie min. 10% „poduszki” finansowej na nieprzewidziane wydatki. Brak właśnie tego elementu ciągnie w dół wiele ciekawych projektów.

Zabezpiecz swoją własność intelektualną i zarządzaj nią w sposób profesjonalny

To, o czym często zapominają startupy technologiczne to zabezpieczenie swoich interesów na polu własności intelektualnej (Intellectuall Property Rights – IPR). Branża IoT to biznes międzynarodowy, który wymaga, aby odważnie wchodzić na rynki zagraniczne. Istotna jest zatem znajomość lokalnego prawa i sposobów zarządzania patentami oraz własnością intelektualną. Służy to, po pierwsze unikaniu konfliktów z potencjalną konkurencją, a po drugie zabezpiecza przed kradzieżą pomysłów. Znanych jest wiele przypadków małych firm, które przez zaniedbania w tym zakresie odebrały sobie szansę na pełną kontrolę nad swoimi pomysłami.

FIBARO rozpoczynając działalność w 2010 roku od początku realizowało strategie sprzedaży na całym świecie. Kładliśmy duży nacisk na odpowiednie zabezpieczenie naszych produktów. Na tę chwilę posiadamy ponad 180 zarejestrowanych wzorów przemysłowych oraz znaków towarowych. Ponadto, nasze rozwiązania chronione są przez prawie 30 patentów w UE, USA oraz Azji a w szczególności w Chinach.

Forma prawna ma znaczenie

Dość istotne jest również odpowiednie dobranie formy prawnej dla działalności, która pozwoli nam rozwijać się w dłuższej perspektywie. Od tego, jaką formę spółki dobierzemy będzie zależało w jakich relacjach pozostaniemy z innymi członkami startupu oraz z przyszłymi potencjalnymi partnerami biznesowymi. Warto pamiętać, że otoczenie prawne definiuje nasz status w kontekście poczynań na arenie międzynarodowej, co również powinno być przedmiotem rozważań. Istotna jest także wiarygodność ekonomiczna. Przejrzystość pod kątem prawnym ułatwi pozyskanie ewentualnego inwestora, którzy zdecydowanie preferują spółki Z O.O.. I tutaj doradztwo jest bardzo uzasadnione, bowiem wybór optymalnej formy jest trudny, gdy nie ma się jeszcze odpowiedniego doświadczenia.

W następnym artykule:
RODO w IoT! – czyli problematyka przetwarzania danych a potrzeby branży Internetu Rzeczy.